Waarom is sociale veiligheid belangrijk?

Waarom is sociale veiligheid zo belangrijk? Wat levert dat dan op? Investeren in sociale veiligheid betaalt zich direct terug. Er zijn directe en meetbare gevolgen voor jullie organisatie op meerdere gebieden. Het gaat niet alleen om het welzijn van medewerkers – hoewel dat natuurlijk prioriteit nummer één is – maar het levert ook bottom-line gewoon geld op.

1: Minder ziekteverzuim

Wanneer mensen zich sociaal veilig voelen, ervaren ze minder werkgerelateerde stress en psychische klachten. Dit vertaalt zich direct in minder ziekteverzuim. Organisaties met een sterk sociale veiligheidsbeleid zien gemiddeld 15-25% minder verzuim. Dat betekent niet alleen lagere kosten voor vervangkrachten en uitkeringen, maar ook minder onderbrekingen in jullie werkprocessen en betere continuïteit. Wist je dat een dag verzuim van een medewerker ongeveer €250 euro kost?

2. Lager personeelsverloop

Mensen blijven graag werken in een veilige en prettige omgeving waar ze zich gerespecteerd en gewaardeerd voelen. Een sociaal veilige organisatie heeft daarom vaak een lager personeelsverloop. Of misschien is andersom nog wel belangrijker: een onveilige omgeving leidt tot hoger verloop. Een veilige cultuur bespaart je dus hoge kosten voor werving, selectie en het inwerken van nieuwe medewerkers. Bovendien behoud je waardevolle kennis en ervaring binnen het team, wat de kwaliteit van jullie werk ten goede komt.

3. Hogere medewerkertevredenheid

Sociale veiligheid creëert een omgeving waarin mensen het beste uit zichzelf kunnen halen. Ze durven ideeën te delen, initiatieven te nemen en constructief feedback te geven. Dit leidt tot hogere medewerkertevredenheid – vaak 30% hoger dan in organisaties zonder focus op sociale veiligheid – en veel meer betrokkenheid. Betrokken medewerkers presteren beter, denken mee over verbeteringen en dragen bij aan een positieve werksfeer.

4. Preventie van risico en conflict

Goed sociale veiligheidsbeleid helpt voorkomen dat kleine problemen uitgroeien tot grote conflicten of juridische procedures. Door vroegtijdig signaleren en ingrijpen voorkom je escalaties die kunnen leiden tot dure rechtszaken, schadevergoedingen of negatieve publiciteit. Een effectieve klachtenprocedure en toegankelijke vertrouwenspersoon zorgen ervoor dat problemen snel en adequaat worden opgepakt.

5. Sterke reputatie als werkgever

Als jullie organisatie sociaal veilig is en jullie kunnen aantonen dat het beleid op orde is, bekend is en daadwerkelijk wordt gebruikt, draagt dat enorm bij aan jullie reputatie als werkgever. In tijden van krapte op de arbeidsmarkt is dit een belangrijk concurrentievoordeel. Potentiële medewerkers kiezen bewust voor organisaties waar ze zich veilig en welkom voelen. Ook klanten en partners waarderen het steeds meer als jullie laten zien dat sociale verantwoordelijkheid hoog op de agenda staat.

Het mooie van investeren in sociale veiligheid: het levert op alle fronten winst op – voor mensen én voor de organisatie.

De keerzijde: wat gebeurt er bij onveilige situaties?

Helaas komt het nog te vaak voor dat mensen te maken krijgen met ongewenste omgangsvormen, zoals seksuele intimidatie of intimidatie, discriminatie, pesten en aggressie of geweld. TNO-onderzoek toont aan dat ongeveer 1 op de 5 werknemers psychische klachten ervaart door een sociaal onveilige werkomgeving. Dit leidt tot:

• Stress, angst en andere gezondheidsklachten
• Verminderde prestaties en concentratieproblemen
• Hogere kans op kort of langdurig ziekteverzuim
• Verslechterde werksfeer en teamdynamiek

Sociale veiligheid is geen luxe, maar een basisvoorwaarde voor gezond en prettig werken.

Sociale veiligheid en de wet

Het is op dit moment nog niet verplicht om een vertrouwenspersoon en een gedragscode te hebben voor medewerkers. Maar werkgevers hebben wel een wettelijke verplichting om psychosociale arbeidsbelasting (waaronder pesten, agressie en discriminatie) te voorkomen. De gedragscode en de vertrouwenspersoon zijn logischerwijs wel een invulling daarvan. Sociale veiligheid is dus niet alleen belangrijk voor het welzijn van mensen, maar moet ook gewoon goed geregeld worden.